คณะ/สำนัก/หน่วยงาน คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ชื่อโครงการ การถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีเครื่องสีข้าวกล้องครัวเรือนจากภูมิปัญญาท้องถิ่น ลักษณะโครงการ การฝึกอบรม อบรมเชิงปฏิบัติการ ความสอดคล้องกับมาตรการ / นโยบายของมหาวิทยาลัย | |||
ผู้รับผิดชอบ |
ดร.จริยาภรณ์ อุ่นวงษ์ | คุณวุฒิ : ปริญญาเอก สาขา : วิศวกรรมเครื่องกล |
ประสบการณ์ : - ความเชี่ยวชาญ : วิศวกรรมการผลิต วิศวกรรมบำรุงรักษา การวิเคราะห์ระบบและโครงสร้าง |
|||||
นายอมต ยอดคุณ | คุณวุฒิ : ปริญญาโท สาขา : ครุศาสตร์อุตสาหกรรม |
ประสบการณ์ : ความเชี่ยวชาญ : การขึ้นรูปโลหะ |
หลักการและเหตุผล จังหวัดอุบลราธานีและจังหวัดที่เป็นพื้นที่บริการรอบมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี เช่น จังหวัดศรีษะเกศ อำนาจเจริญ ยโสธร และมุกดาหาร ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำนาและมีผลผลิตเป็นข้าวที่มีคุณภาพดี มีชื่อเสียงระดับประเทศสามารถส่งจำหน่ายยังต่างประเทศ การผลิตข้าวจึงเป็นรายได้หลักของชุมชน ปัจจุบันชาวนารวมกลุ่มเพื่อผลิตข้าวและมีการสร้างมูลค่าเพิ่มโดยการพัฒนาและแปรรูปผลิตภัณฑ์มากขึ้น เช่น ข้าวกล้อง ข้าวกล้องงอก เครื่องชงพร้อมดื่ม ขนมขบเคี้ยว เป็นต้น สนองรับกับนโยบายการส่งเสริมการสร้างรายได้ของรัฐบาล
เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งและการพึ่งพาตนเองของชุมชนท้องถิ่น
ข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือหรือข้าวแดงคือข้าวที่ผ่านการกะเทาะเปลือกออกเพียงอย่างเดียวและไม่ผ่านกระบวนการขัดสีหรืออาจมีการขัดสีเพียงเล็กน้อยเพื่อให้ง่ายต่อการหุงต้ม ดังนั้นข้าวกล้องจึงคงจมูกข้าวและเยื่อหุ้มเมล็ดซึ่งเป็นแหล่งของสารอาหารต่างๆ ที่ช่วยเรื่องการขับถ่าย ช่วยป้องกันโรคเหน็บชา ปากนกกระจอก และมีคุณสมบัติของการเป็นสารต้านอนุมูลอิสระจากธรรมชาติ ด้วยคุณประโยชน์ของข้าวกล้อง ความต้องการบริโภคข้าวกล้องจึงมากขึ้นหลากหลายรูปแบบทั้งการบริโภคในรูปแบบของข้าวหรือแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อื่น ข้าวกล้องมีคุณภาพและคุณค่าด้านโภชนาการลดลงตามระยะเวลาที่เก็บ ดังนั้นควรรับประทานให้หมดภายในหนึ่งสัปดาห์หลังจากการแปรรูปเป็นข้าวกล้องโดยเฉพาะอย่างยิ่งข้าวที่ผลิตแบบอินทรีย์ที่มีการผลิตโดยไม่มีการใช้สารเคมีใดๆในขั้นตอนการผลิต การผลิตทางชีวภาพ
ข้าวกล้องที่วางขายตามต้องตลาดผลิตจากโรงสีขนาดใหญ่มีการใช้สารเคมีเพื่อกำจัดมอดที่ทำทำให้เกิดสารตกค้างสะสมที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ ใช้ระยะเวลาในการลำเลียงขนส่งกว่าจะถึงผู้บริโภคด้วยระยะเวลา 2-3 สัปดาห์ และมีราคาจำหน่ายที่สูงกว่าราคาข้าวทั่วไปจึงเป็นข้อจำกัดของผู้บริโภค ดังนั้นเครื่องสีข้าวกล้องระดับครัวเรือนจึงมีความต้องการมากขึ้น
ภาควิชาวิศวกรรมอุตสาหการทำการศึกษา เรื่อง การออกแบบเครื่องสีข้าวกล้องแบบภูมิปัญญาท้องถิ่น (Local Knowledge in Community-Based Approaches to Brown Rice Milling Machine Design) และมีการนำเสนอผลงานในการประชุมวิชาการข่ายงานวิศวกรรมอุตสาหการ ประจำปี พ.ศ. 2556 วันที่ 16-18 ตุลาคม 2556 พัทยา ชลบุรี ด้วยการรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มเกษตรกร 5 ชุมชนและพัฒนาจากเครื่องสีข้าวข้าวกล้องมือหมุนแนวตั้งที่แยกเปลือกและข้าวกล้องในขั้นตอนเดียวด้วยการใช้แรงกดจากแนวตั้งและการเสียดสีของท่อนฟันบนและฟันล่างด้วยแรงงงานคน เครื่องสีข้าวแบบนี้ได้รับความนิยมจากกลุ่มเกษตรผู้ปลูกข้าวในชนบทเพื่อใช้เองในครัวเรือน ด้วยการประยุกต์ใช้เทคนิคการกระจายหน้าที่เชิงคุณภาพ (Quality Function Deployment: QFD) เพื่อออกแบบผลิตภัณฑ์บูรณาการกับศาสตร์ของภูมิปัญญาท้องถิ่น เน้นการตอบสนองผู้ใช้งานด้วยการแปลงความต้องการของผู้ใช้งานเป็นคุณลักษณะทางเทคนิคและคุณลักษณะของส่วนประกอบของอุปกรณ์ เครื่องสีข้าวออกแบบพัฒนา ให้มีความทันสมัย ใช้งานสะดวก ทนทาน และบำรุงรักษาง่าย มีขนาด 700 × 500 × 1650 มิลลิเมตร มีกลไกการคัดแยกข้าว ขับเคลื่อนด้วยมอเตอร์ที่ความเร็วรอบ 1600 รอบต่อนาที อัตราการผลิต 15 กิโลกรัมต่อชั่วโมง
ดังนั้นเพื่อเป็นการต่อยอดการศึกษา นำผลการศึกษาเผยแพร่ต่อชุมชนและมีการใช้ประโยชน์จากงานวิจัยที่ตอบสนองความต้องการของชุมชน ผู้เสนอโครงการจึงเห็นว่าควรมีการถ่ายทอดความรู้และเทคโนโลยีเครื่องสีข้าวกล้องงอกขนาดครัวเรือนจากภูมิปัญญาท้องถิ่น เพื่อเป็นการพัฒนาการผลิตที่มีประสิทธิภาพด้วยการใช้เทคโนโลยีที่มาจากพื้นฐานภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งเป็นรากฐานของการเพิ่มความแข็งแกร่งทางเศรษฐกิจ สังคมและคุณภาพชีวิตของประชากรในชุมชน
|
|||
วัตถุประสงค์ | |||
กลุ่มเป้าหมาย |
|||
กลุ่มเกษตรผู้ผลิตข้าวอินทรีย์พื้นที่บริการมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี สหกรณ์การเกษตไร้สารเคมี จำกัด กลุ่มเกษตรอินทรีย์ชีวภาพศรีวิสุทธิ์ สมาคมเกษตรกรก้าวหน้า กลุ่มเกษตรผู้ปลูกฝ้ายอินทรีย์ริมน้ำโขง กลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์ โนนกลาง วิสาหกิจชุมชนถอยหลังเข้าครอง เครือข่ายวิสาหกิจชุมชนเกษตรกรรมยั่งยืนน้ำอ้อม นักศึกษา และผู้สนใจทั่วไป |
|||
การดำเนินโครงการ (ขั้นตอนหรือวิธีการดำเนินงานโครงการฯ)
สร้างเครื่องสีข้าวต้นแบบ
อบรมเชิงปฎิบัติการ |
ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ||
1.พัฒนาและสร้างเครื่องสีข้าวต้นแบบร่วมกับนักศึกษา | - | - | - | - | - | - | 60,000.00 | ||||||
2.ประชาสัมพันธ์โครงการ และ เตรียมเอกสารประกอบการอบรม | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 20,400.00 | ||
3.ดำเนินการอบรม | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 20,000.00 | |
4.สรุปและติดตามผล | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 4,000.00 |
ระยะเวลาการดำเนินการ |
ร่างกำหนดการดำเนินงาน |
ผลที่คาดว่าจะได้รับในการดำเนินโครงการฯ |
||
ตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการ |
จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ | ||
ความพึงพอใจของผู้ร่วมโครงการ | ||
ผู้ร่วมโครงการที่นำความรู้ไปใช้ประโยชน์ | ||
ระดับความรู้ที่เพิ่มขึ้นหลังจากร่วมโครงการ | ||
ความคุ้มค่าของงบประมาณต่อผู้ร่วมโครงการ |
ตัวชี้วัดด้านประกันคุณภาพ
|
การติดตามและประเมินผล |
การประเมินและรายงานผลการดำเนินงาน |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
รายละเอียดงบประมาณ
งบประมาณทั้งสิ้น 103,000.00 บาท
|