คณะ/สำนัก/หน่วยงาน คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ชื่อโครงการ การฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง “การผลิตพืชอาหารสัตว์คุณภาพดีเพื่อใช้ในการเลี้ยง ปศุสัตว์แบบยั่งยืน ปีที่ 5” ลักษณะโครงการ การฝึกอบรม อบรมเชิงปฏิบัติการ ความสอดคล้องกับมาตรการ / นโยบายของมหาวิทยาลัย | |||
ผู้รับผิดชอบ |
นายประพนธ์ บุญเจริญ | คุณวุฒิ : ปริญญาโท สาขา : พืชศาสตร์(การผลิตพืชไร่ ) |
ประสบการณ์ : 1.การวิจัยด้านการจัดการพืชอาหารสัตว์ แบบยั่งยืน ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง
2.การวิจัยด้านการจัดการพืชอาหารสัตว์ ในสภาพพื้นที่ลุ่มน้ำท่วมขัง
3.การวิจัยด้านเทคนิคการจัดการพืชอาหารสัตว์ ในสภาพแปลงหญ้าผสมถั่วพืชอาหารสัตว์ ความเชี่ยวชาญ : ด้านพืชอาหารสัตว์ และด้านการผลิตข้าว |
|||||||||||||
ดร.อารีรัตน์ ลุนผา | คุณวุฒิ : ปริญญาเอก สาขา : สัตวศาสตร์ (วิชารองพืชไร่) |
ประสบการณ์ : - เจ้าหน้าที่วิจัยโครงการพืชอาหารสัตว์ คณะเกษตรศาสตร์ ม.อุบลราชธานี ปี 2543-2549
- อาจารย์ประจำภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ ม.อุบลราชธานี ปี 2550-ปัจจุบัน ความเชี่ยวชาญ : - พืชอาหารสัตว์ การจัดการทุ่งหญ้า และอาหารสัตว์ |
|||||||||||||
ดร.สราญ ปริสุทธิกุล | คุณวุฒิ : ปริญญาเอก สาขา : เกษตรเขตร้อน |
ประสบการณ์ : การจัดการพืชอาหารสัตว์และการผลิตแพะแกะ ความเชี่ยวชาญ : การจัดการพืชอาหารสัตว์ การผลิตแพะแกะ |
|||||||||||||
นายวันชัย อินทิแสง | คุณวุฒิ : ปริญญาตรี สาขา : สัตวศาสตร์ |
ประสบการณ์ : 17 ความเชี่ยวชาญ : การผลิตดคนม |
หลักการและเหตุผล ปัจจุบันนี้ทางภาครัฐได้มีนโยบายที่จะส่งเสริมให้เกษตรกรทุกกลุ่ม/หมู่เหล่าและทุกชุมชนได้หันมาทำการพัฒนาด้านการเกษตรกรรมในรูปแบบที่เพิ่มมูลค่าสิ้นค้าต่อหน่วย เพื่อให้ทุกกลุ่ม/ชุมชนสามารถประกอบอาชีพและมีรายได้พึ่งพาตนเองได้ รวมทั้งสามารถอยู่ร่วมกันในสังคมชุมชน และมีการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติร่วมกันอย่างยั่งยืน อีกทั้งเป็นแนวทางหนึ่งที่จะจัดเตรียมความพร้อมของเกษตรกรให้มีความรู้ทางด้านการผลิตพืชอาหารสัตว์เพื่อจำหน่ายทั้งในรูปผลิตผลหญ้าแห้ง หญ้าหมัก และการผลิตเมล็ดพันธ์ ต้นกล้าพันธุ์ เพื่อการพัฒนาทางด้านอาชีพและผลิตอาหารหยาบคุณภาพดีให้เพียงพอสำหรับเลี้ยงปศุสัตว์ในอนาคต อันเป็นการลดการใช้อาหารข้นราคาแพง และเป็นการลดการนำเข้าวัตถุดิบจากต่างประเทศ รวมทั้งมีการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์และมีประสิทธิภาพ อันจะเป็นการลดค่าใช้จ่ายและส่งเสริมให้เกษตรกรของประเทศไทยมีรายได้ดีขึ้น และมีความเป็นอยู่ที่ดี กินดีอยู่ดี
อนึ่งในช่วงระยะเวลา ปี 2554 ในการจัดฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการให้แก่ เกษตรกรผู้เลี้ยงปศุสัตว์ โคและกระบือ ผู้ปลูกหญ้าขาย และหน่วยงานต่างๆ จำนวน 115 คน ประกอบด้วย 1) การจัดฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการฯ ณ ศาลากลาง หมู่บ้านวังอ่าง ตำบลหนองแสงใหญ่ อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี ในระหว่างวันที่ 21-22 มีนาคม 2555 เป็นเวลา 2 วัน มีผู้เข้ารับการฝึกอบรมฯจำนวน 55 คน และ2) จัดฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการฯ ณ ศาลาการเปรียญวัดบ้านฝางเทิง ตำบลฝางคำ อำเภอสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี ในระหว่างวันที่ 25-26 เมษายน 2552 เป็นเวลา 2 วัน มีผู้เข้ารับการฝึกอบรมฯจำนวน 60 คน เกษตรกรได้รับความรู้ด้านการผลิตพืชอาหารสัตว์คุณภาพดีเพื่อใช้เลี้ยงปศุสัตว์ ทั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อมุ่งเน้นให้เกษตรกรได้รับความรู้ด้านการปลูกและการจัดการแปลงพืชอาหารสัตวื ให้สามารถนำไปใช้ได้ถูกต้องตามหลักวิชาการ อันจะส่งผลต่อการลดปัญหาการขาดแคลนพืชอาหารสัตว์ และลดต้นทุนการผลิต ซึ่งเป็นการเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกร และเป็นการเผยแพร่งานด้านวิชาการแก่ชุมชน ของมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ส่วนการประเมินภายหลังการฝึกอบรมฯ พบว่า เกษตรกรทั้ง 2 กลุ่ม ในจังหวัดอุบลราชธานี ได้ทำการปลูกพืชอาหารสัตว์เพื่อเลี้ยงโคเนื้อและกระบือ คิดเป็นร้อยละ 98.50 และ เกษตรกรมีพื้นที่ปลูกสร้างแปลงหญ้าเฉลี่ย 2.54 ไร่ต่อฟาร์ม มีโคและกระบือเฉลี่ย 4.5 ตัวต่อครัวเรือน จากการสัมภาษณ์และสอบถามข้อมูลของเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์ มีความสะดวกสบายยิ่งขึ้น ช่วยลดเวลาและแรงงานที่จะออกไปเก็บเกี่ยวหญ้าธรรมชาติมาเลี้ยงสัตว์ได้เป็นอย่างมาก และสามารถเข้าร่วมกิจกรรมของชุมชนมากขึ้น กลุ่มเกษตรกรที่ผ่านการฝึกอบรมฯ สามารถนำความรู้ไปใช้ประโยชน์มากกว่าร้อยละ 90 และการมีรายได้เสริมจากการปลูกพืชอาหารสัตว์ยังไม่เกิดมูลค่าจากการจำหน่ายขึ้น โดยเกษตรกรได้นำความรู้ที่ได้รับจากการฝึกอบรมฯ ไปลดค่าใช้จ่ายในด้านการจัดซื้ออาหารหยาบเสริม ประมาณ 1000-2000 บาทต่อเดือน (ร้อยละ 83) ขณะที่ในด้านคุณภาพชีวิตซึ่งสามารถประมาณเป็นตัวเงินได้ 2500-3000 บาทต่อเดือน และเป็นการนำความรู้ไปใช้ในครอบครัว (ร้อยละ 78) ด้านสุขภาพสัตว์ พบว่าปศุสัตว์ที่เลี้ยงมีความอ้วน สีผิวมัน และน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด เมื่อเปรียบเทียบกับสุขภาพก่อนการให้กินหญ้าสดที่ได้จากแปลงหญ้าอาหารสัตว์ โดยมีราคาโคเนื้อเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 20 บาทต่อตัวต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม
อนึ่งในปี พ.ศ. 2550/2551 ที่ผ่านมา คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ได้ทำการศึกษาวิจัยทางด้านเทคนิคการปรับปรุงผลผลิตและคุณค่าทางโภชนะของหญ้าพืชอาหารสัตว์ในสภาพพื้นที่ลุ่มน้ำท่วมขัง,ดินทราย โดยได้รับการสนับสนุนทุนวิจัยจากสำนักงานคณะกรรมการการวิจัยแห่งชาติ(วช.) ซึ่งได้ทำการวิจัยมุ่งเน้นพัฒนาการปลูกถั่วและหญ้าพืชอาหารสัตว์ที่มีความสามารถเจริญเติบโตและให้ผลผลิตสูงในสภาพพื้นที่ลุ่มน้ำท่วมขัง และการจัดการเกี่ยวกับการตัดเก็บเกี่ยวแปลงหญ้าพลิแคทูลัมพืชอาหารสัตว์ ทั้งนี้เพราะว่าในเขตพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่างมีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบลุ่มเหมาะสำหรับการเจริญเติบโตของหญ้าพลิแคทูลัม ที่เป็นหญ้าที่มีการปรับตัวและเจริญเติบได้ดีในสภาพพื้นที่ลุ่มน้ำท่วมขัง สามารถให้ผลผลิตและคุณค่าทางโภชนะดี ถ้ามีการจัดการที่เหมาะสมทั้งหญ้าและถั่วพืชอาหารสัตว์ ในหลายปีที่ผ่านมาทางคณะเกษตรศาสตร์ ได้มีการส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกสร้างแปลงพืชอาหารสัตว์คุณภาพดีเป็นอาหารหยาบสำหรับเลี้ยงปศุสัตว์ในครัวเรือน ซึ่งจากการประเมินผลการดำเนินงานที่ผ่านมา พบว่า เกษตรกรให้ความสนใจในการปลูกสร้างแปลงหญ้าเพื่อเลี้ยงปศุสัตว์เป็นจำนวนมาก และมีการเลี้ยงโคและกระบือ เพื่อไว้ใช้งานและขุนไว้ขายเป็นรายได้เสริม แต่เกษตรกรผู้เลี้ยงปศุสัตว์เกือบทุกรายได้ประสบปัญหาขาดแคลนพืชอาหารสัตว์ทั้งในช่วงหน้าฝนและหน้าแล้ง รวมทั้งพื้นที่ป่าสงวนและพื้นที่ว่างเปล่าที่ใช้เลี้ยงสัตว์เหลือน้อยลงมาก อันเป็นผลมาจากการขยายตัวและพัฒนาทางด้านภาคอุตสาหกรรม ทำให้เกษตรกรต้องเสียเวลาและค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปเกี่ยวหญ้าในที่ๆห่างไกล เพื่อนำมาเลี้ยงโคและกระบือของตนเอง ขณะที่ถ้ากรณีเป็นเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมก็หันมาซื้ออาหารข้นที่มีราคาแพงสำหรับเป็นอาหารเสริมในการเลี้ยงสัตว์ ซึ่งมีผลทำให้เกษตรกรในภูมิภาคนี้มีต้นทุนในการประกอบอาชีพทางด้านการเกษตรสูงและมีรายได้ต่ำ
ดังนั้นคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ได้ตระหนักถึงความสำคัญของการผลิตพืชอาหารสัตว์เพื่อเตรียมเสบียงอาหารหยาบสำหรับเลี้ยงโคและกระบือที่ภาคการผลิตกำลังขยายตัวในขณะนี้ รวมทั้งส่งเสริมให้เกษตรกรทุกกลุ่ม/หมู่เหล่า และทุกชุมชนได้หันมาทำการพัฒนาด้านการเกษตรกรรมแบบเศรษฐกิจพอเพียงและยั่งยืน และเป็นการเพิ่มอาชีพให้แก่เกษตรกรที่มีศักยภาพเพียงพอ ให้สามารถสร้างรายได้และมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ทางคณะเกษตรศาสตร์ จึงได้จัดทำโครงการ การฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง “การผลิตพืชอาหารสัตว์คุณภาพดีเพื่อใช้ในการเลี้ยงปศุสัตว์แบบยั่งยืน” เพื่อให้ความรู้ ความเข้าใจในการจัดการแปลงหญ้าพืชอาหารสัตว์ ที่ได้ปลูกสร้างไว้แล้วมากกว่า 100 ไร่หรือ 100 รายของผู้ปลูกหญ้าจำหน่าย ให้สามารถสร้างรายได้แก่เกษตรกร และมีพืชอาหารสัตว์ที่มีคุณภาพดี และเหมาะสมต่อสภาพพื้นที่ปลูก ทั้งที่ดอนและที่ลุ่มน้ำขัง น่าจะเป็นแนวทางที่ดีสำหรับการเพิ่มผลผลิตและความคงอยู่ของทุ่งหญ้าพืชอาหารสัตว์ในภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย
|
||
วัตถุประสงค์ | ||
กลุ่มเป้าหมาย |
||
1. เกษตรกรผู้ปลูกหญ้าพืชอาหาสัตว์และผู้สนใจทั่วไปในเขตจังหวัด อุบลราชธานี จำนวน 40 ครัวเรือน
2. เกษตรกรผู้เลี้ยงโคเนื้อ กระบือ และเกษตรกรผู้ปลูกหญ้าขาย ในเขตพื้นที่จังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 40 ครัวเรือน
|
||
การดำเนินโครงการ (ขั้นตอนหรือวิธีการดำเนินงานโครงการฯ)
ก. รับสมัครและคัดเลือกเกษตรกรตามกลุ่มเป้าหมายเข้าร่วมโครงการ จำนวน 80 คน
ข. จัดฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ การผลิตพืชอาหารสัตว์คุณภาพดีเพื่อใช้ในการเลี้ยงปศุสัตว์แบบยั่งยืน จำนวน 2 วันต่อกลุ่ม
ค. ส่งเสริม และสาธิตการผลิตหญ้าพืชอาหารสัตว์เชิงพาณิชย์ แบบเกษตรกรมีส่วนร่วมและจัดทำกลุ่มสาธิตตลาดพืชอาหารสัตว์ สาธิตในหมู่บ้านสำหรับ กลุ่มเกษตรกรทั้ง 2 กลุ่ม
ง. ติดตามตรวจเยี่ยมพื้นที่ และประเมินผลเกษตรกรที่เป็นสมาชิก และผ่านการฝึกอบรม
จ. วิเคราะห์ข้อมูล ประเมินผลการดำเนินงาน เพื่อกำหนดแนวทางในการดำเนินงานในปีต่อไป
|
ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ||
1.รับสมัครและคัดเลือกเกษตรกร | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 5,000.00 | ||
2.จัดฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 40,000.00 | ||
3.ส่งเสริมการปลูกพืชอาหารสัตว์ | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 32,800.00 | ||
4.ติดตามตรวจเยี่ยมแปลงและประเมินผลเกษตรกร | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 10,000.00 | ||
5.วิเคราะห์ข้อมูล ประเมินผลการดำเนินงาน | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 10,000.00 |
ระยะเวลาการดำเนินการ |
ร่างกำหนดการดำเนินงาน |
8.30-8.45 | ลงทะเบียน | นายประพนธ์ บุญเจริญ และคณะ | |
9.00 | พิธีเปิดการอบรม | ดร.สราญ ปริสุทธิกุล และคณะ | |
9.15-12.00 | ความสำคัญของพืชอาหารสัตว์ และปศุสัตว์ไทย การจำแนกพืชอาหารสัตว์ | ดร.อารีรัตน์ ลุนผา และคณะ | |
12.00-13.00 | รับประทานอาหารกลางวัน | ||
13.00-16.00 | การปลูกและการจัดการพืชอาหารสัตว์ | นายประพนธ์ บุญเจริญและคณะ | |
9.00-12.00 | ความสำคัญของพืชอาหารสัตว์และปศุสัตว์ไทย การใช้ประโยชน์จากพืชอาหารสัตว์ | ดร.อารีรัตน์ ลุนผา และนายวันชัย อินทิแสง | |
12.00-13.00 | รับประทานอาหารกลางวัน | ||
13.00-16.00 | การจัดการพืชอาหารสัตว์ (ต่อ) | นายประพนธ์ บุญเจริญและคณะ |
ผลที่คาดว่าจะได้รับในการดำเนินโครงการฯ |
||
ตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการ |
จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ | ||
ความพึงพอใจของผู้ร่วมโครงการ | ||
ผู้ร่วมโครงการที่นำความรู้ไปใช้ประโยชน์ | ||
ระดับความรู้ที่เพิ่มขึ้นหลังจากร่วมโครงการ | ||
ความคุ้มค่าของงบประมาณต่อผู้ร่วมโครงการ |
ตัวชี้วัดด้านประกันคุณภาพ
|
การติดตามและประเมินผล |
การประเมินและรายงานผลการดำเนินงาน |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
รายละเอียดงบประมาณ
งบประมาณทั้งสิ้น 97,800.00 บาท
|