คณะ/สำนัก/หน่วยงาน คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ชื่อโครงการ การถ่ายทอดเทคโนโลยีการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธีสู่เยาวชน ลักษณะโครงการ การฝึกอบรม อบรมเชิงปฏิบัติการ ความสอดคล้องกับมาตรการ / นโยบายของมหาวิทยาลัย | |||
ผู้รับผิดชอบ |
ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ | คุณวุฒิ : ปริญญาเอก สาขา : Plant Pathology |
ประสบการณ์ : การควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี ความเชี่ยวชาญ : การควบคุมไส้เดืนฝอยรากปมโดยชีววิธี การเพาะเห็ด |
|||||||||||||
ผศ.ดร.สุภาวดี แก้วระหัน | คุณวุฒิ : ปริญญาเอก สาขา : General Plant Science |
ประสบการณ์ : ด้านการสอน วิชาปฐพีเบื้องต้น พืชอุตสาหกรรม
งานวิจัย อโครงการน้ำทิ้งจากโรงงานก้าวหน้าไก่สดต่อการผลิตข้าว
โครงการผลิตข้าวอินทรีย์
โครงการผลิตป๋ยน้ำจากสิ่งเหลือใช้ในครัวเรือน
การนำน้ำเสียที่ผ่านการบำบัดแล้วจากโรงงานก้าวหน้าไก่สดมาใช้ประโยชน์ในการเกษตร ความเชี่ยวชาญ : ธาตุอาหารพืช |
|||||||||||||
นางสาวจำนงค์ จันทะสี | คุณวุฒิ : ปริญญาโท สาขา : วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (เกษตรศาตร์) |
ประสบการณ์ : - ผู้ช่วยนักวิจัย ศูนย์วิจัยควบคุมศัตรูพืชโโดยชีวินทรีย์แ่ห่งชาติ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง
- เจ้าหน้าที่ประจำสำนักงานชุดโครงการ การพัฒนาไก่พื้นเมือง สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย ความเชี่ยวชาญ : โรคพืช วิทยาการหลังการเก็บเกี่ยว |
|||||||||||||
นายสมชาย คำแน่น | คุณวุฒิ : ปริญญาตรี สาขา : วท.บ.(สาธารณสุขชุมชน) มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, อุบลราชธานี, ประเทศไทย. 2552. |
ประสบการณ์ : พนักงานห้องปฏิบัติการ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ความเชี่ยวชาญ : งานอารักขาพืช การผลิตเห็ด |
หลักการและเหตุผล จากความตื่นกลัวพิษตกค้างของสารเคมีในพืชผัก ประกอบกับผู้บริโภคหันมาสนใจต่อสุขภาพมากขึ้น โดยเฉพาะกระแสการบริโภคอาหารปลอดภัย ปลอดสารพิษ ทำให้ตลาดสินค้าปลอดสารพิษเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากมีความต้องการของผู้บริโภคมากขึ้น เทคโนโลยีการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี (Biological Control) โดยการใช้ประโยชน์จากศัตรูธรรมชาติ ได้แก่ ตัวห้ำ (predator) ตัวเบียน (parasite) ตลอดจนเชื้อโรค (pathogen) เพื่อควบคุมศัตรูพืช นับว่าเป็นทางเลือกหนึ่งที่มีความเหมาะสมสอดคล้องกับแนวคิดการผลิตพืชปลอดภัย
จากการศึกษาวิจัยที่ผ่านมาพบว่ามีศัตรูธรรมชาติหลายชนิดมีบทบาทสำคัญในการควบคุมแมลงศัตรูพืชที่สำคัญทางเศรษฐกิจ เช่น แมลงเบียนหลายชนิด ได้แก่ แตนเบียนไข่ Trichogramma sp. และแตนเบียนหนอน Cotesia flavipes เป็นแมลงเบียนที่สำคัญของหนอนเจาะลำต้นและยอดอ้อย ส่วนในแปลงผักพบแตนเบียนหนอนใยผัก Cotesia plutellae และแตนเบียนหนอนกระทู้ผัก Apanteles sp. ส่วนแมลงตัวห้ำพบหลายชนิดสามารถเพาะเลี้ยงเพื่อนำไปควบคุมศัตรูพืช เช่น มวนพิฆาต Eocanthecona furcellata มวนเพชฌฆาต Sycanus sp. เป็นศัตรูธรรมชาติที่ทำลายหนอนผีเสื้อได้หลายชนิด แมลงช้างปีกใส Mallada basalis เป็นศัตรูธรรมชาติที่สำคัญของเพลี้ยอ่อน เพลี้ยแป้งและแมลงหวี่ขาว นอกจากนี้ยังมีแมลงหางหนีบ Proreus simulans และ Labidura riparia เป็นตัวห้ำที่มีศักยภาพควบคุมหนอนเจาะลำต้นข้าวโพด Ostrinia furnacalis ส่วนแมลงหางหนีบ Euborellia sp. เป็นตัวห้ำที่ใช้กันแพร่หลายและประสบความสำเร็จในการถ่ายทอดเทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงแก่เกษตรกร เชื้อจุลินทรีย์ที่มีศักยภาพในการควบคุมโรคและแมลงศัตรูผัก เช่น เชื้อแบคทีเรีย Bacillus thuringiensis สามารถควบคุมหนอนผีเสื้อ หนอนใยผัก เชื้อไวรัส NPV สามารถควบคุมหนอนกระทู้หอม หนอนกระทู้ผัก หนอนเจาะสมอฝ้าย เชื้อราเขียว Metarhizium anisopliae สามารถนำมาควบคุมตัวอ่อนแมลงที่พบในดิน เช่น ตัวหนอนด้วงหมัดผัก หนอนด้วงหนวดยาว รวมทั้งการใช้เชื้อราขาว Beauveria bassiana ควบคุมเพลี้ยแป้งมันสำปะหลังและเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในนาข้าวได้ ส่วนการใช้เชื้อจุลินทรีย์โรคพืชพบว่ามีเชื้อจุลินทรีย์หลายสายพันธุ์ของ Trichoderma harizanum และ Bacillus subtillis สามารถยับยั้งการเกิดโรครากเน่า โคนเน่า โรคเหี่ยว ได้ในพืชหลายชนิด
คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ตระหนักถึงความสำคัญที่ต้องมีการเผยแพร่เทคโนโลยีการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธีเพื่อผลิตพืชผักปลอดภัยจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืช รวมทั้งเพื่อให้เกิดการบูรณาการกับการเรียนการสอนวิชา ๑๒๐๒ ๔๓๓ การควบคุมโรคและแมลงศัตรูพืช โดยการนำนักศึกษาเข้าร่วมให้บริการวิชาการ เพื่อให้นักศึกษาได้มีทักษะด้านการสื่อสารกับชุมชน จึงได้จัดทำโครงการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “การถ่ายทอดเทคโนโลยีการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธีสู่เยาวชน” ให้กับนักเรียนในระดับประถมและระดับมัธยมศึกษา เพื่อเป็นการปลูกฝังแนวคิดในการทำการเกษตรแบบปลอดภัยให้กับเยาวชนในท้องถิ่น ได้เรียนรู้ถึงการเพาะเลี้ยงและอนุรักษ์ศัตรูธรรมชาติบางชนิด เพื่อนำไปใช้ประโยชน์ในการควบคุมศัตรูพืช ซึ่งเป็นทางเลือกหนึ่งที่ปลอดภัยสำหรับนำมาใช้ควบคุมศัตรูพืช และนำความรู้ที่ได้รับไปเผยแพร่และขยายผลสู่เพื่อนนักเรียน ครอบครัว รวมทั้งชุมชน สร้างเสริมสุขภาพของผู้ปลูก และผู้บริโภคให้ห่างไกลจากการใช้สารเคมี และลดมลพิษที่ทำลายสิ่งแวดล้อมด้วย
|
|||
วัตถุประสงค์ | |||
กลุ่มเป้าหมาย |
|||
นักเรียนระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา |
|||
การดำเนินโครงการ (ขั้นตอนหรือวิธีการดำเนินงานโครงการฯ)
1.1 รับสมัครผู้เข้าอบรมโดยการประชาสัมพันธ์ทางสื่ออินเตอร์เน็ตของมหาวิทยาลัยและทางจดหมาย
1.2 ปลูกพืชอาหารสำหรับแมลงศัตรูพืช ได้แก่ หม่อน ผักคะน้า ผักกวางตุ้ง ถั่ว
1.3 ดำเนินการเพาะเลี้ยงเหยื่อ (แมลงศัตรูพืช) ได้แก่ หนอนกระทู้ผัก หนอนไหม เพลี้ยแป้ง เพลี้ยอ่อน ไข่ผีเสื้อข้าวสาร
1.4 ดำเนินการเพาะเลี้ยงศัตรูธรรมชาติ ได้แก่ แมลงช้างปีกใส แมลงหางหนีบ มวนเพชฌฆาต มวนพิฆาต เชื้อรา B. bassiana เชื้อรา M. anisopliae และเชื้อรา Trichoderma harizanum
1.5 จัดทำเอกสารประกอบการฝึกอบรม
1.6 จัดฝึกอบรมโดยการบรรยายและปฏิบัติการ ระยะเวลา 1 วัน จำนวน 2 ครั้ง
1.7 สรุปผลการดำเนินงาน |
ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ||
1.รับสมัครและคัดเลือกผู้เข้าอบรมฯ | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 4,000.00 | |
2.ปลูกพืชอาหาร | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 20,000.00 | |
3.เพาะเลี้ยงเหยื่อ และศัตรูธรรมชาติ | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 40,000.00 | ||
4.จัดทำเอกสารฝึกอบรมฯ | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 7,000.00 | ||
5.จัดฝึกอบรมฯ | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 65,000.00 | |
6.สรุปผลการดำเนินงาน | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 4,000.00 |
ระยะเวลาการดำเนินการ |
ร่างกำหนดการดำเนินงาน |
08.00 - 08.20 น. | ลงทะเบียนพร้อมรับเอกสารฝึกอบรม | ||
16.15 - 16.30 น. | พิธีปิดการฝึกอบรม | ||
15.15 - 16.15 น. | ปฏิบัติการฐานกิจกรรม “วิธีการนำศัตรูธรรมชาติมาใช้ควบคุมศัตรูพืชในสภาพแปลงปลูก” | ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ/ นายสมชาย คำแน่น | |
15.00 - 15.15 น. | พักรับประทานอาหารว่าง | ||
14.00 - 15.00 น. | ปฏิบัติการฐานกิจกรรม “จุลินทรีย์กำจัดศัตรูพืชและการเพาะเลี้ยง” | ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ/ ผศ.ดร.สุภาวดี แก้วระหัน | |
13.00 - 14.00 น. | ปฏิบัติการฐานกิจกรรม “แมลงหางหนีบและการเพาะเลี้ยง” | ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ/ นางสาวจำนงค์ จันทะสี | |
12.00 - 13.00 น. | รับประทานอาหารกลางวัน | ||
11.00 - 12.00 น. | ปฏิบัติการฐานกิจกรรม “แมลงช้างปีกใสและการเพาะเลี้ยง” | ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ/ ดร.สุกัญญา คลังสินศิริกุล | |
10.00 - 11.00 น. | ปฏิบัติการฐานกิจกรรม “มวนตัวห้ำและการเพาะเลี้ยง” | ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ/ นายสมชาย คำแน่น | |
09.45 - 10.00 น. | พักรับประทานอาหารว่าง | ||
08.30 - 09.45 น. | บรรยาย “ศัตรูพืช ศัตรูธรรมชาติ และการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี” | ดร.สุกัญญา คลังสินศิริกุล | |
08.20 - 08.30 น. | พิธีเปิดการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ | ||
14.00 - 15.00 น. | ปฏิบัติการฐานกิจกรรม “จุลินทรีย์กำจัดศัตรูพืชและการเพาะเลี้ยง” | ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ/ ผศ.สุภาวดี แก้วระหัน | |
15.00 - 15.15 น. | พักรับประทานอาหารว่าง | ||
15.15 - 16.15 น. | ปฏิบัติการฐานกิจกรรม “วิธีการนำศัตรูธรรมชาติมาใช้ควบคุมศัตรูพืชในสภาพแปลงปลูก” | ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ/ นายสมชาย คำแน่น | |
16.15 - 16.30 น. | พิธีปิดการฝึกอบรม | ||
13.00 - 14.00 น. | ปฏิบัติการฐานกิจกรรม “แมลงหางหนีบและการเพาะเลี้ยง” | ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ/ นางสวาจำนงค์ จันทะสี | |
12.00 - 13.00 น. | รับประทานอาหารกลางวัน | ||
11.00 - 12.00 น. | ปฏิบัติการฐานกิจกรรม “แมลงช้างปีกใสและการเพาะเลี้ยง” | ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ/ ดร.สุกัญญา คลังสินศิริกุล | |
09.45 - 10.00 น. | พักรับประทานอาหารว่าง | ||
08.30 - 09.45 น. | บรรยาย “ศัตรูพืช ศัตรูธรรมชาติ และการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี” | ดร.สุกัญญา คลังสินศิริกุล | |
08.20 - 08.30 น. | พิธีเปิดการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ | ||
08.00 - 08.20 น. | ลงทะเบียนพร้อมรับเอกสารฝึกอบรม | ||
10.00-11.00 น | ปฏิบัติการฐานกิจกรรม “มวนตัวห้ำและการเพาะเลี้ยง” | ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ/ นายสมชาย คำแน่น |
ผลที่คาดว่าจะได้รับในการดำเนินโครงการฯ |
||
ตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการ |
จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ | ||
ความพึงพอใจของผู้ร่วมโครงการ | ||
ผู้ร่วมโครงการที่นำความรู้ไปใช้ประโยชน์ | ||
ระดับความรู้ที่เพิ่มขึ้นหลังจากร่วมโครงการ | ||
ความคุ้มค่าของงบประมาณต่อผู้ร่วมโครงการ |
ตัวชี้วัดด้านประกันคุณภาพ
|
การติดตามและประเมินผล |
การประเมินและรายงานผลการดำเนินงาน |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
รายละเอียดงบประมาณ
งบประมาณทั้งสิ้น 100,000.00 บาท
|