คณะ/สำนัก/หน่วยงาน คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ชื่อโครงการ การผลิตผักปลอดภัยจากสารพิษ : การปลูกพืชไม่ใช้ดินในระบบการปลูกผักในวัสดุทดแทนดิน (Substrate culture)ปีที่ 2 ลักษณะโครงการ การฝึกอบรม อบรมเชิงปฏิบัติการ ความสอดคล้องกับมาตรการ / นโยบายของมหาวิทยาลัย | |||
ผู้รับผิดชอบ |
นายรักเกียรติ แสนประเสริฐ | คุณวุฒิ : ปริญญาตรี สาขา : พืชศาสตร์(ไม้ผล) |
ประสบการณ์ : ระบบน้ำเพื่อการเกษตร ความเชี่ยวชาญ : ขยายพันธุ์พืช การผลิตไม้ผล |
|||||||||||||
ผศ.พิทักษ์ สิงห์ทองลา | คุณวุฒิ : ปริญญาโท สาขา : พืชสวน |
ประสบการณ์ : ด้านพืชผักเศรษฐกิจ ความเชี่ยวชาญ : การผลิตผักใช้ดินและไม่ใช้ดิน |
|||||||||||||
นายบุญส่ง เอกพงษ์ | คุณวุฒิ : ปริญญาเอก สาขา : เกษตรเขตร้อน |
ประสบการณ์ : การผลิตผัก ผลิตเมล็ดพันธุ์ผัก ปรับปรุงพันธุ์มะเขือเทศ ระบบชลประทาน ความเชี่ยวชาญ : การผลิตผัก ผลิตเมล็ดพันธุ์ผัก ปรับปรุงพันธุ์มะเขือเทศ ระบบชลประทาน |
|||||||||||||
ดร.นิมมานรดี พรหมทอง | คุณวุฒิ : ปริญญาเอก สาขา : Ph.D. in Horticulture |
ประสบการณ์ : การปรับปรุงพันธุ์ส้ม ความเชี่ยวชาญ : การปรับปรุงพันธุ์ไม้ผล สรีรวิทยาไม้ผล การผลิตเมล็ดพันธุ์พืชสวน |
หลักการและเหตุผล พืชผักเป็นพืชอาหาร ที่คนไทยนิยมนำมาใช้รับประทานกันมากเนื่องจากมีคุณค่าทางอาการทั้งวิตามินและ แร่ธาตุต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายสูง แต่ค่านิยมในการบริโภคผักนั้น มักจะเลือกบริโภคผักที่สวยงามไม่มีร่องรอยการทำลายของหนอนและแมลงศัตรูพืช จึงทำให้เกษตรกรที่ปลูกผักจะต้องใช้สารเคมีป้องกันและกำจัดแมลงฉีดพ่นในปริมาณที่มาก เพื่อให้ได้ผักที่สวยงามตามความต้องการของตลาด เมื่อผู้ซื้อ นำมาบริโภคแล้วอาจได้รับอันตรายจากสารพิษที่ตกค้างอยู่ในพืชผักนั้นได้
การเกษตรของประเทศไทยกําลังเผชิญปัญหาขาดแคลนแรงงานและทรัพยากรน้ำ ในขณะที่ต้นทุนปัจจัยการผลิตได้แก่ เมล็ดพันธุ์ ปุ๋ยเคมีและสารเคมีกําจัดศัตรูพืชมีราคาสูงขึ้นโดยตลอด ปัญหาสารเคมีตกค้างในผักยังไม่สามารถแก้ไขได้ และราคาของผลผลิตผักผันแปร ตามอุปสงค์และอุปาทานทําให้เกษตรกรประสบภาวะขาดทุน มีการนําเข้าผักมาจากต่างประเทศ ได้แก่ ประเทศจีน และประเทศเพื่อนบ้านอาเซียนมากขึ้น ทําให้ประเทศจะสูญเสียเงินตราไปต่างประเทศและคนไทยต้องพึ่งพาอาหารจากต่างประเทศ ประเทศสูญเสียศักยภาพและความมั่นคงทางอาหารไป แนวทางการแก้ไขปัญหานี้ การเกษตรของประเทศไทยต้องปรับตัวให้สอดคล้องกับโลกาภิวัฒน์ ต้องใช้เทคโนโลยีการผลิตที่สามารถลดการใช้แรงงาน และทรัพยากรน้ำ ปุ๋ยเคมีและสารควบคุมศัตรูพืชให้มากที่สุด และต้องเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
ซึ่งในปัจจุบันมีเทคโนโลยีการปลูกพืชในสภาวะปกป้องหรือการปลูกพืชในโรงเรือนที่สามารถป้องกันพืชจากภัยธรรมชาติและการเข้าทําลายของศัตรูพืช และมีการนำเอาวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรประเภทต่าง ๆ มาเป็นวัสดุในการปลูกพืช และยังมีอุปกรณ์ให้น้ำและธาตุอาหารแก่พืชโดยอัตโนมัติ เทคโนโลยีดังกล่าวสามารถช่วยลดแรงงานในฟาร์ม ช่วยประหยัดการใช้เมล็ดพันธุ์ น้ำ และปุ๋ยเคมี และลดหรือเลิกการใช้สารเคมีกําจัดศัตรูพืชลงได้ เทคโนโลยีจะนี้สามารถช่วยให้เกษตรกรผลิตผักที่มีคุณภาพสูงและปลอดสารพิษตกค้างได้ตลอดทั้งปี ในต้นทุนที่ต่ำลง ทําให้มีอํานาจการต่อรองกับตลาดสูงขึ้น ลดการผันผวนของราคาขายและผลผลิตที่ได้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม "Substrate culture" เป็นวิธีการปลูกพืชเลียนแบบการปลูกพืชบนดินแต่ไม่ใช้ดินเป็นวัสดุปลูก แต่เป็นการปลูกพืชลงบนวัสดุชนิดต่างๆ เช่น แผ่นฟองน้ำ ทราย กรวด ขี้เลื่อย แกลบ ขุยมะพร้าว ฯลฯ แทนดิน โดยพืชสามารถเจริญเติบโตบนวัสดุปลูกที่ใช้เป็นที่ยึดเกาะและจากการได้รับสารละลายธาตุอาหารพืช ที่มีน้ำที่ผสมกับแร่ธาตุต่างๆ (หรือปุ๋ย) ที่พืชต้องการจากทางรากพืช การปลูกพืชโดยใช้วัสดุอื่นทดแทนการใช้ดิน เป็นการปลูกแบบไฮโดรโพนิกส์อีกประเภทหนึ่ง เพื่อแก้ไขปัญหาการทำการเกษตรในพื้นที่ ดินอยู่ในสภาพที่ไม่เหมาะสมต่อการเพาะปลูก
การปลูกพืชด้วยวิธีนี้เป็นการนำวัสดุชนิดต่างๆ มาใช้เพื่อทำให้ที่ให้รากพืชยึดเกาะพยุงลำต้นไว้ได้ โดยวัสดุปลูกที่เราจะนำมาใช้ทดแทนดินที่ดีนั้น ต้องคำนึงถึงปัจจัยหลายอย่างประกอบกัน เช่น มีอัตราส่วนพื้นที่ของอากาศและน้ำเหมาะสม มีการระบายอากาศและน้ำได้ดี หรือมีความพรุนสูง ไม่เป็นวัสดุที่มีการสะสมความร้อน โครงสร้างของวัสดุปลูกไม่อัดตัวกันแน่น หรือยุบตัวง่ายเมื่อถูกน้ำและใช้ไประยะหนึ่ง เป็นวัสดุที่สะอาด คือไม่มีการสะสมของเชื้อโรค หรือแมลงเป็นวัสดุที่หาได้ง่าย และราคาไม่แพงจนเกินไปเป็นรูปแบบของการเกษตรที่สามารถดึงดูดคนรุ่นใหม่ให้หันมาทําธุรกิจการเกษตรให้มากขึ้น ซึ่งกําลังเป็นที่ต้องการของประเทศอย่างมากเนื่องจากเพื่อทดแทนเกษตรกรรุ่นเก่าที่มีอายุมากขึ้นและต้องเลิกอาชีพนี้ในอนาคตอันใกล้
ด้วยเหตุนี้ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ได้ตระหนักถึงความสำคัญที่ต้องมีการให้ความรู้และประสบการณ์แก่ผู้ที่สนใจปลูกผักเพื่อบริโภคในครอบครัว หรือจำหน่ายเป็นรายได้เสริม ได้มีความรู้ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติเกี่ยวกับการปลูกพืช ส่งเสริมการปลูกพืชผักปลอดสารพิษ ส่งเสริมให้ชุมชนเป็นแหล่งผลิตอาหารปลอดภัย สำหรับการบริโภคเองในครอบครัวและ ชุมชน
|
||
วัตถุประสงค์ | ||
กลุ่มเป้าหมาย |
||
1.1 ครูและนักเรียน ในโรงเรียนที่มีโครงการอาหารกลางวัน ในเขตอำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 25 คน
1.2 ประชาชน ผู้สนใจทั่วไป ในเขตพื้นที่รอบๆ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี จำนวน 25 คน
|
||
การดำเนินโครงการ (ขั้นตอนหรือวิธีการดำเนินงานโครงการฯ)
ภาคทฤษฎี บรรยายในห้องโดยใช้สื่อ โสตทัศนูปกรณ์
ภาคปฏิบัติ สาธิตและให้ปฏิบัติจริงในแปลงปลูก
|
ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ||
1.ประชาสัมพันธ์และประสานงานกับโรงเรียน ผู้นำชุมชน | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 5,000.00 | ||
2.จัดหา จัดเตรียม วัสดุการเกษตร พันธุ์พืช | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 35,000.00 | |
3.ดำเนินการอบรม | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 50,000.00 | |
4.ติดตามผลการฝึกอบรม สรุปผลการฝึกอบรม | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 5,000.00 |
ระยะเวลาการดำเนินการ |
ร่างกำหนดการดำเนินงาน |
09.00 - 11.00 น. | บรรยาย ความรู้เบื้องต้นในการปลูกพืชในโรงเรือน วิธีการผลิตผักที่ปลอดภัยจากสารพิษที่ถูกต้องและเหมาะสม | ผศ.ดร.บุญส่ง เอกพงษ์ | |
11.00-12.00 น. | บรรยาย การเพาะกล้า | นายรักเกียรติ แสนประเสริฐ | |
13.00-14.00 น. | ปฏิบัติการ การเพาะกล้า การเตรียมวัสดุทดแทนดินเพื่อปลูกผักบนโต๊ะ ในกระถาง และการย้ายปลูก | นายรักเกียรติ แสนประเสริฐ และ ดร.ทวีศักดิ์ วิยะชัย | |
15.00 -16.00 น. | ปฏิบัติการ การดูแลรักษาพืชผัก | ดร.นิมานรดี พรหมทอง และนายรักเกียรติ แสนประเสริฐ | |
14.00 - 15.00 น. | ปฏิบัติการ การตรวจธาตุอาหาร ในวัสดุทดแทนดิน | นางสาวนพมาศ นามแดง และนายรักเกียรติ แสนประเสริฐ | |
13.00-14.00 น. | บรรยาย การจัดการธาตุอาหารในการปลูกพืชในวัสดุทดแทนดิน | ผศ.พิทักษ์ สิงห์ทองลา | |
11.00-12.00 น. | ปฏิบัติการ การเก็บเกี่ยวและการปรุงปรุงอาหารจากผัก | ดร.นิมานรดี พรหมทอง และนายรักเกียรติ แสนประเสริฐ | |
10.00-11.00 น. | ปฏิบัติการ การผลิตปุ๋ยหมักแบบน้ำ แบบแห้ง | ผศ.ดร.บุญส่ง เอกพงษ์ นายรักเกียรติ แสนประเสริฐ | |
09.00-10.00 น. | บรรยาย การผลิตปุ๋ยหมักแบบน้ำ แบบแห้ง | ผศ.ดร.บุญส่ง เอกพงษ์ | |
09.00-10.00 น. | บรรยาย การควบคุมแมลงศัตรูพืชในโรงเรือนปลูกผัก | ดร.สุกัญญา คลังสินศิริกุล | |
10.00-11.00 น. | บรรยาย การควบคุมโรคพืชในโรงเรือนปลูกพืช | ผศ.ดร.ยุวดี ชูประภาวรรณ | |
11.00-12.00 น. | ปฏิบัติการ การเตรียมเชื้อไตรโคเดอร์มา และเชื้อแบคทีเรียบาซิลลัส | นายรักเกียรติ แสนประเสริฐ และ ดร.ทวีศักดิ์ วิยะชัย | |
13.00-14.00 น. | บรรยาย การเพิ่มมูลค่าผักด้วยบรรจุภัณฑ์ | ผศ.ดร.วีรเวทย์ อุทโธ | |
14.00 - 15.00 น. | บรรยาย การตลาดผักใน e-commerce | ดร.สุภาวดี ชัยวิวัฒน์ตระกูล | |
15.00 -16.00 น. | บรรยาย การควบคุมสภาพแวดล้อมในโรงเรือน | นายรักเกียรติ แสนประเสริฐ |
ผลที่คาดว่าจะได้รับในการดำเนินโครงการฯ |
||
ตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการ |
จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ | ||
ความพึงพอใจของผู้ร่วมโครงการ | ||
ผู้ร่วมโครงการที่นำความรู้ไปใช้ประโยชน์ | ||
ระดับความรู้ที่เพิ่มขึ้นหลังจากร่วมโครงการ | ||
ความคุ้มค่าของงบประมาณต่อผู้ร่วมโครงการ |
ตัวชี้วัดด้านประกันคุณภาพ
|
การติดตามและประเมินผล |
การประเมินและรายงานผลการดำเนินงาน |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
รายละเอียดงบประมาณ
งบประมาณทั้งสิ้น 100,000.00 บาท
|