คณะ/สำนัก/หน่วยงาน วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ชื่อโครงการ พัฒนาศักยภาพชุมชนเพื่อการพึ่งตัวเองด้านสุขภาพ ครั้งที่ 5 ลักษณะโครงการ การฝึกอบรม อบรมเชิงปฏิบัติการ ความสอดคล้องกับมาตรการ / นโยบายของมหาวิทยาลัย | |||
ผู้รับผิดชอบ |
ดร.อนุวัตร ภิญญะชาติ | คุณวุฒิ : ปริญญาเอก สาขา : ชีวเวชศาสตร์ |
ประสบการณ์ : ประธานรายวิชาเวชศาสตร์ชุมชนและครอบครัว 1 และ 2 ความเชี่ยวชาญ : Biochemistry ภาษาถิ่นอีสานทางการแพทย์ |
หลักการและเหตุผล นิยามของคำว่าสุขภาพ ตามที่องค์การอนามัยโลก (WHO)กำหนด หรือตามที่กำหนดใน พรบ. สุขภาพแห่งชาตินั้น กินความของคำว่าสุขภาพในมิติของ สุขภาพกาย (Physical Health) สุขภาพจิต (Mental Health) สุขภาพทางสังคม (Social Health) และสุขภาพทางปัญญา (จิตวิสัญญาณหรือ Spiritual Health) สุขภาพดีนั้นไม่ได้มองในความหมายในแง่ลบ คือ ไม่ป่วย ไม่พิการ เท่านั้น แต่มองในความหมายในแง่บวก (Positive Health) คือ มิติทางจิตใจ สังคม และปัญญาด้วย เมื่อนิยามของสุขภาพนั้นกินความกว้างกว่าคำว่า ไม่ป่วย ไม่พิการ หรือไม่ตาย ภาระหน้าที่ทางด้านสุขภาพ จึงไม่จำกัดเป็นของกระทรวงสาธารณสุข หรือเป็นเรื่องของแพทย์และบุคลากรสาธารณสุขเท่านั้น แต่ทุกส่วนที่เกี่ยวข้อง มีส่วนเกี่ยวข้องกับการมีสุขภาวะ ทั้งภาคราชการ ท้องถิ่น และภาคประชาสังคม ในการทำงานด้านสุขภาพนั้นหากจำกัดมุมมองที่ระบบสาธารณสุขหรือบริการทางการแพทย์ จึงเป็นการดำเนินการที่อาจจะขาดมุมมองด้านอื่นๆ ซึ่งมีความสำคัญ ไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน นอกจากนั้นการส่งเสริมชุมชน ซึ่งเป็นผู้รู้ดีที่สุดเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพของชุมชนเอง ให้มีส่วนร่วมหรือเป็นกำลังหลักในการดูแลสุขภาพ จะส่งผลให้เกิดความยั่งยืนและสอดคล้องกับความต้องการของชุมชนอย่างแท้จริง วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข มีพันธกิจในการผลิตบัณฑิตด้านสุขภาพเพื่อรับใช้ชุมชน ในสาขาสาธารณสุขศาสตร์และแพทยศาสตร์ ภายใต้โครงการผลิตแพทย์เพิ่มเพื่อชาวชนบท โครงการดังกล่าวมีวัตถุประสงค์ในการผลิตบัณฑิตแพทย์ที่มีศักยภาพและทักษะ ในการทำงานด้านสุขภาพร่วมกับบุคลากรสหวิชาชีพ รวมถึงองค์กรในชุมชน เพื่อผลในการเสริมสร้างศักยภาพของชุมชนในการดูแลสุขภาพ กระบวนการผลิตบัณฑิตให้มีศักยภาพดังกล่าวจำเป็นต้องอาศัยประสบการณ์การเรียนรู้ทั้งในชั้นเรียน การฝึกปฏิบัติ รวมทั้งการมีประสบการณ์การฝึกปฏิบัติงานในสถานการณ์จริง ซึ่งกระบวนการดังกล่าวจะทำให้นักศึกษาเกิดทัศนคติที่ดีในการทำงานเป็นทีมร่วมกับชุมชน อันจะส่งผลต่อการทำงานในอนาคต การวินิจฉัยชุมชนด้วยเครื่องมือ 7 ชิ้น ของ ดร.โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์ เป็นเครื่องมือที่ งาย ไดผล และสนุก ทำให้ทราบมิติของชุมชนในด้านต่างๆทุกๆด้าน ถ้าหากข้อมูลทั้ง 7 ชิ้นของชุมชนถูกรวบรวมไว้ได้อย่างถูกวิธีแล้วจะส่งผลต่อการพัฒนาศักยภาพของชุมชนอย่างแท้จริง ด้วยเหตุนี้ รพ.สต. ทุกแห่งในประเทศไทยจึงต้องใช้เครื่องมือนี้ในการเข้าถึงปัญหาของชุมชนโดยเฉพาะปัญหาด้านสุขภาพ แต่ปัญหาคือ มีเจ้าหน้าที่สาธารณสุขจำนวนจำกัด (เพียง 1-2 คน) ที่จะต้องรวบรวมข้อมูลจากทุกๆหลังคาเรือนในตำบลที่ตนเองรับผิดชอบนั้นเป็นไปได้ยาก ดังนั้น โครงการบริการวิชาการนี้ จึงเป็นการดึงข้อมูลออกมาจากชุมชนให้ได้มากที่สุด โดยมีนักศึกษาแพทย์เป็นตัวกลางในการดึงข้อมูลส่งต่อให้กับ รพ.สต. เพื่อใช้ประโยชน์ต่อไป อีกทั้งมีการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง เครื่องมือ 7 ชิ้น ให้แก่ อสม. ผู้นำชุมชน ซึ่งจะมีประโยชน์ต่อการรวบรวมข้อมูลให้แก่ รพ.สต. เป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากเป็นข้อมูลจากคนในชุมชนจริงๆ และมีการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เรื่อง การทำประชาคม เพื่อให้ได้ปัญหาส่วนใหญ่ของชุมชนอย่างแท้จริง ซึ่งจากประสบการณ์การออกโครงการในหลายปีที่ผ่านมา โดยส่วนใหญ่แล้วผู้นำชุมชนยังไม่เข้าใจขั้นตอนการทำประชาคมเท่าใดนัก และที่ผ่านมาเป็นเพียงการโหวตเท่านั้น หนึ่งในขั้นตอนสุดท้ายของการทำประชาคม คือ การเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาร่วมกันกับหน่วยงานราชการ ซึ่งนักศึกษาแพทย์และคณาจารย์ก็จะได้เรียนรู้ปัญหาร่วมกันและจะนำปัญหาที่สนใจโดยเฉพาะด้านสุขภาพไปเป็นหัวข้องานวิจัยเพื่อศึกษาปัญหานั้นในอีกหลายๆมิติ และสุดท้ายผลงานวิจัยก็จะเป็นแหล่งข้อมูลอ้างอิงและเป็นแนวทางในการพัฒนาชุมชนนี้ต่อไป โครงการนี้ จะให้นักศึกษาแพทย์และคณาจารย์กิน-นอนในบ้านพ่อแม่อุปถัมภ์ เพื่อให้คุ้นเคยกับการทำงานในชุมชน การปรับตัวให้สามารถอยู่ในชุมชน และประโยชน์ด้านอื่นๆอีกด้วย |
||||
วัตถุประสงค์ | ||||
กลุ่มเป้าหมาย |
||||
1. อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ผู้ใหญ่บ้าน อปพร. อบต. กำนัล ปราชญ์ชุมชน ประมาณ 40 คน 2. เจ้าหน้าที่สาธารณสุขชุมชน ประมาณ 10 คน 3. นักศึกษาแพทย์ จำนวน 36-48 คน 4. อาจารย์แพทย์ อาจารย์สาธารณสุข และอาจารย์พิเศษ ประมาณ 20 คน |
||||
การดำเนินโครงการ (ขั้นตอนหรือวิธีการดำเนินงานโครงการฯ)
1. จัดอบรมเชิมปฏิบัติการเกี่ยวกับ การวินิจฉัยชุมชนโดยใช้เครื่องมือ 7 ชิ้น การทำประชาคม โดยมีกลุ่มเป้าหมายคือ อสม. ผู้นำชุมชน หรือสมาชิกในชุมชน 2. ดำเนินการระดมสมองเพื่อหาแนวทางในการแก้ไขปัญหาต่างๆที่พบในชุมชนร่วมกับหน่วยงานราชการโดยเฉพาะปัญหาด้านสุขภาพ 3. นักศึกษาแพทย์นำปัญหาด้านสุขภาพจากการทำประชาคมและจากการระดมสมองมาดำเนินโครงการบริการวิชาการหรือโครงการวิจัยขนาดย่อมเพื่อให้ชุมชนเห็นทราบปัญหาของตนเองในมิติต่างๆมากขึ้น อีกทั้งเพื่อกระตุ้นให้คนในชุมชนเล็งเห็นการแก้ไขปัญหาร่วมกันกับหน่วยงานราชการ |
ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ||
1.แต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานประสานงานกับ รพสต ผู้นำชุมชน อสม จัดทำกำหนดการ เตรียมคู่มือฝึกอบรมภาคสนาม ฝึกอบรมการวินิจฉัยชุมชนด้วยเครื่องมือ 7 ชิ้น | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 80,000.00 | |||
2.2.ทำประชาคมในหมู่บ้าน แล้ว นศพ นำปัญหาที่ได้มาทำวิจัยในชุมชนพร้อมกับ อสม. โดยใช้ความรู้จากรายวิชาเวชศาสตร์ชุมชนและครอบครัว 1, 2 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 100,000.00 | |||
3.3.คืนข้อมูลแก่ชุมชน โดยจัดทำโปสเตอร์เพื่อบรรยายให้ความรู้จากผลการวินิจฉัยชุมชน และจากการทำวิจัยในชุมชน | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 20,000.00 | |||
4.4.สรุปผลการทำโครงการบริการวิชาการและส่งรูปเล่มรายงานฉบับสมบูรณ์ | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 15,700.00 |
ระยะเวลาการดำเนินการ |
ร่างกำหนดการดำเนินงาน |
กลางวันและกลางคืน | อบรมเรื่องวินิจฉัยชุมชนด้วยเครื่องมือ 7 ชิ้น และ นศพ. เยี่ยมบ้านโดยหลัก INHOMESS, IFFE | คณาจารย์วิทยาลัยฯ, หน่วยงานราชการ | |
กลางวันและกลางคืน | อบรมเรื่องวินิจฉัยชุมชนด้วยเครื่องมือ 7 ชิ้น และ นศพ. เยี่ยมบ้านโดยหลัก INHOMESS, IFFE | คณาจารย์วิทยาลัยฯ, หน่วยงานราชการ | |
กลางวันและกลางคืน | คืนข้อมูลแก่ชุมชน ติดตามประเมินผลเพื่อให้บรรลุเป้าหมายสู่การพึ่งพาตนเองของชุมชน ทำประชาคม | คณาจารย์วิทยาลัยฯ, หน่วยงานราชการ, นักศึกษาแพทย์ | |
กลางวันและกลางคืน | ดำเนินการทำวิจัยในชุมชนโดยนักศึกษาแพทย์ร่วมกันกับ อสม. ผู้นำชุมชน | คณาจารย์วิทยาลัยฯ, หน่วยงานราชการ | |
กลางวันและกลางคืน | ดำเนินการทำวิจัยในชุมชนโดยนักศึกษาแพทย์ร่วมกันกับ อสม. ผู้นำชุมชน | คณาจารย์วิทยาลัยฯ, หน่วยงานราชการ | |
กลางวันและกลางคืน | ดำเนินการทำวิจัยในชุมชนโดยนักศึกษาแพทย์ร่วมกันกับ อสม. ผู้นำชุมชน | คณาจารย์วิทยาลัยฯ, หน่วยงานราชการ | |
กลางวันและกลางคืน | นศพ. และคณาจารย์ เรียนรู้วิถึชุมชนกับพ่อแม่อุปถัมภ์ (survival day | ผู้นำชุมชน, พ่อแม่อุปถัมภ์, หน่วยงานราชการ | |
กลางวันและกลางคืน | คืนข้อมูลแก่ชุมชน ติดตามประเมินผลเพื่อให้บรรลุเป้าหมายสู่การพึ่งพาตนเองของชุมชน | คณาจารย์วิทยาลัยฯ, หน่วยงานราชการ, นักศึกษาแพทย์ | |
กลางวัน | ทำบุญตักบาตร บายศรีสู่ขวัญ ผูกข้อต่อแขน เดินทางกลับ | ผู้นำชุมชน, พ่อแม่อุปถัมภ์, หน่วยงานราชการ |
ผลที่คาดว่าจะได้รับในการดำเนินโครงการฯ |
||
ตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการ |
จำนวนผู้เข้าร่วมโครงการ | ||
ความพึงพอใจของผู้ร่วมโครงการ | ||
ผู้ร่วมโครงการที่นำความรู้ไปใช้ประโยชน์ | ||
ระดับความรู้ที่เพิ่มขึ้นหลังจากร่วมโครงการ | ||
ความคุ้มค่าของงบประมาณต่อผู้ร่วมโครงการ |
ตัวชี้วัดด้านประกันคุณภาพ
|
การติดตามและประเมินผล |
การประเมินและรายงานผลการดำเนินงาน |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
รายละเอียดงบประมาณ
งบประมาณทั้งสิ้น 215,700.00 บาท
|